Inleiding
In dit hoofdstuk geven wij u op hoofdlijnen inzicht in het verloop van de begroting en de actuele financiële ontwikkelingen. In het hoofdstuk Financiën vindt u een uitgebreide specificatie van de financiële effecten van deze 1e voortgangsrapportage. Bij de 1e voortgangsrapportage zijn alle effecten boven de € 25.000 in beeld gebracht.
Exploitatie (bedragen x€ 1.000) | Begroting | Begroting | Begroting | Begroting |
---|---|---|---|---|
Meerjarenbegroting 2024-2027 | -391 | 3.352 | -4.266 | -5.841 |
Tot 1e voortgangsrapportage | -179 | -134 | -122 | -21 |
Saldo tot de 1e voortgangsrapportage | -570 | 3.218 | -4.387 | -5.862 |
Mutaties 1e voortgangsrapportage | ||||
1. Autonome ontwikkelingen | 552 | -21 | -352 | 856 |
2. Actualisatie bestaand beleid | -5.056 | -4.916 | -4.964 | -4.961 |
3. Nieuw beleid | -132 | 0 | 0 | 0 |
Totaal 1e voortgangsrapportage | -4.636 | -4.937 | -5.316 | -4.105 |
Begrotingssaldo na de 1e voortgangsrapportage | -5.206 | -1.719 | -9.703 | -9.967 |
Toelichting financieel meerjarenbeeld
Het saldo in de primitieve begroting 2024 was € 391.000 negatief. De mutaties in 2024 die volgen uit raadsbesluiten tot de 1e VGR 2024 zijn € 179.000 negatief. De mutaties die volgen uit deze 1e VGR komen in 2024 uit op een nadeel van € 4.636.000. De grootste mutatie wordt veroorzaakt door de zorgkosten van zowel jeugd als Wmo. Regionaal is een onderzoek gedaan om te komen tot reële kostprijzen voor zorgproducten (Wmo en jeugd). Dit heeft geleid tot forse structurele tariefstijgingen. In 2024 een nadeel van € 3.544.000. Daarnaast zijn diverse plannen doorgeschoven van 2023 naar 2024 (ruim € 1.000.000). Dit komt met name door diverse vertragingen in het proces. Tenslotte doen wij voorstellen voor verhoging van bestaande budgetten omdat de beschikbaar gestelde middelen niet voldoende zijn. Door gebrek aan eigen expertise en uitvoeringscapaciteit wordt vaker een beroep gedaan op extern advies of inhuur. Dit brengt hogere kosten met zich mee. Voordelen zien wij in eenmalige baten en vrijval van (eenmalige) budgetten.
Het totaal van de mutaties leidt tot een geactualiseerd begrotingssaldo voor 2024 van € 5.206.000 negatief. Een aantal mutaties werkt structureel door waardoor ook het begrotingsresultaat voor de komende jaren verslechtert. De jaren na 2024 blijven daardoor ook negatief.
De hoogte van het structurele begrotingstekort uit de meerjarenbegroting 2024-2027 en de opstelling van het Rijk (en de financiering richting de gemeenten) zorgt voor onzekerheid. Daarnaast kampen we met krapte op de arbeidsmarkt, stijging van de tarieven in de zorg en grote maatschappelijke vraagstukken. Om die reden heeft u in de raadsvergadering van 28 februari 2024 ingestemd te starten met het vervolg op de "strategiebepaling voor een gezonde toekomst". U heeft gekozen voor optie 2: we verwachten gedeeltelijke compensatie van het Rijk dus we treffen, afhankelijk van de meerjarenbegroting 2025-2028, in de kadernota 2026-2029 maatregelen. Wij zijn gestart met de eerste stap in dit proces: het opstellen van een onderzoeksrapport met als uiteindelijke doel te komen tot een structureel sluitende meerjarenbegroting.
Mutaties met een financieel effect van € 100.000 of meer:
Hieronder vindt u een tabel waarin de mutaties met een budgettair effect op de begroting van meer dan € 100.000 worden gepresenteerd. Daarna worden deze mutaties toegelicht.
Bedragen x € 1.000
Mutatie omschrijving | Begroting 2024 | Begroting 2025 | Begroting 2026 | Begroting 2027 | ||||
---|---|---|---|---|---|---|---|---|
Overzicht van de mutaties >= € 100.000 | ||||||||
1. Autonome ontwikkelingen | 456 | 10 | -321 | 887 | ||||
Algemene uitkering - decembercirculaire 2023 | -625 | N | -123 | N | 0 | V | 0 | V |
Algemene uitkering - septembercirculaire 2023 | 580 | V | 133 | V | -421 | N | 787 | V |
Algemene uitkering - septembercirculaire 2023 hervormingsagenda jeugd | 0 | V | 0 | V | 100 | V | 100 | V |
Budgetmutatie doelgroepenvervoer | 214 | V | 0 | V | 0 | V | 0 | V |
Dividend Alliander | 287 | V | 0 | V | 0 | V | 0 | V |
2. Actualisatie bestaand beleid | -4.502 | -4.850 | -4.725 | -4.725 | ||||
Actualisatie investeringen bedrijfswagens | 104 | V | 0 | V | 0 | V | 0 | V |
Actualisatie uitname bestemmingsreserve kapitaallasten onderwijshuisvesting primair onderwijs (PO) | -125 | N | -125 | N | 0 | V | 0 | V |
Budgetmutatie bezwaar- en beroepschriften WOZ | -140 | N | 0 | V | 0 | V | 0 | V |
Budgetmutatie bijzondere bijstand en vroegsignalering | -112 | N | 0 | V | 0 | V | 0 | V |
Budgetmutatie Integraal Huisvestingsplan (IHP) onderwijshuisvesting | -101 | N | 0 | V | 0 | V | 0 | V |
Budgetmutatie vervolgonderzoek 'Herinrichting sportpark Hengelder' | -105 | N | 0 | V | 0 | V | 0 | V |
Budgetmutatie zorgkosten Wmo en Jeugd | -3.544 | N | -4.725 | N | -4.725 | N | -4.725 | N |
Dorpendeal Lathum later | 225 | V | 0 | V | 0 | V | 0 | V |
Eerder beschikbaar gesteld budget integraal groenbestek Zevenaar noord-midden-zuid | -113 | N | 0 | V | 0 | V | 0 | V |
Eerder beschikbaar gesteld budget organisatieontwikkeling | -490 | N | 0 | V | 0 | V | 0 | V |
Eerder beschikbaar gesteld budget rechtmatigheidsverantwoording | -100 | N | 0 | V | 0 | V | 0 | V |
3. Nieuw beleid | -120 | 0 | 0 | 0 | ||||
Lokale teams in het kader van de hervormingsagenda | -120 | N | 0 | V | 0 | V | 0 | V |
(V = Voordeel; N = Nadeel) |
Toelichting bij de mutaties met een financieel effect van € 100.000 of meer:
1. Autonome ontwikkelingen
Algemene uitkering - decembercirculaire 2023 625.000 N
In de decembercirculaire 2023 is de uitkeringsfactor vanwege een actualisatie van maatstaven geactualiseerd. Daarnaast zijn voor een beperkt aantal maatstaven de aantallen definitief geworden.
Algemene uitkering - september 2023 580.000 V
In RIB 2023-065 hebben wij u geïnformeerd over de gevolgen van de septembercirculaire 2023 voor de gemeente Zevenaar. De belangrijkste mutaties zijn:
*accres voor loon- en prijsontwikkeling vanaf 2024 € 1.000.000. De stijging bestaat geheel uit een verwachte stijging van de lonen. Dit bedrag zetten wij apart om de budgetten van de lonen te verhogen.
*accres voor volumeontwikkeling (groei bevolking en economie). Het volumedeel is over de periode 2022-2025 vastgezet. In de septembercirculaire 2022 is vooruitlopend op een nieuwe financieringssystematiek compensatie toegekend voor de groei in 2026. In deze septembercirculaire is een nieuwe financieringssystematiek op basis van het bbp (bruto binnenlands product) uitgewerkt. Dit betekent een groei van € 1.471.000 in 2027.
Tenslotte zijn nog diverse taakmutaties en hoeveelheidsverschillen verwerkt. Per saldo resulteert dit in een resultaat in 2024 van € 580.000, in 2025 van € 133.000, in 2026 van € -/- 421.000 en in 2027 van € 787.000.
Algemene uitkering - septembercirculaire 2023 hervormingsagenda jeugd 100.000 V vanaf 2026
De compensatie voor de jeugdzorg is na de meicirculaire 2023 naar beneden bijgesteld. Het Rijk heeft een deel van de compensatie uit de algemene uitkering gehaald en dat bedrag voor uitvoering van de hervormingsagenda overgeheveld naar het ministerie van VWS.
Budgetmutatie doelgroepenvervoer 214.000 V
De bijdrage aan de BVO DRAN wordt aangepast aan de aangepaste meerjarenbegroting 2024 van de BVO DRAN. In totaal dalen de kosten hierdoor met € 235.000 (Wmo-vraagafhankelijk vervoer € 93.000, Wmo-vervoer dagbesteding € 119.000 en jeugdvervoer € 23.000). De daling wordt verklaard door de aanbesteding van het Wmo-vervoer, door een daling van genoemde onderdelen van het doelgroepenvervoer eind 2023 en een daling van de NEA-index (index vervoerskosten). Tegenover de daling in de kosten van het doelgroepenvervoer via de BVO DRAN is de subsidie van de Plusbus gestegen. Dit zijn communicerende vaten. In 2024 is op de subsidie van de Plusbus een nadeel van € 21.000 ontstaan. De stijging van de subsidie komt door indexering, die na een aantal jaren echt weer nodig was, en de aanstelling en pensioenvoorzieningen van een coördinator en administratieve medewerker bij de Plusbus. Deze personen zijn aangesteld om de dienstverlening te verruimen en te verbeteren. Om die reden is ook een klein subsidiebedrag verleend voor de aankoop van een extra bus.
Dividend Alliander 287.000 V
In de Algemene Vergadering van Aandeelhouders van 17 april 2024 is het voorstel tot uitkering van het reguliere dividend over het boekjaar 2023 van € 120,3 miljoen ter vaststelling aan de aandeelhouders voorgelegd.
Verder heeft Alliander in 2023 overeenstemming bereikt over de verkoop van Kenter, waarvan de overdracht van de aandelen heeft plaatsgevonden. De verkoopopbrengst draagt bij aan een extra dividend van € 53 miljoen. Voor Zevenaar betekent dit een dividenduitkering van € 781.000 en een eenmalig voordeel in 2024 van € 287.000.
2. Actualisatie bestaand beleid
Actualisatie investeringen bedrijfswagens 104.000 V
De investeringen van de bedrijfswagens (servicewagens) zijn beoordeeld. Als gevolg van latere levering dan verwacht sluiten we deze investeringsbudgetten niet af en worden de kapitaallasten in 2024
gecorrigeerd. Dit heeft een eenmalig positief effect in 2024 van € 104.000.
Actualisatie uitname bestemmingsreserve kapitaallasten onderwijshuisvesting primair onderwijs 125.000 N
In de eerste voortgangsrapportage 2023 is de raming van de fasering voor de investeringen in de onderwijshuisvesting (primair onderwijs) geactualiseerd. Abusievelijk is de fasering van de bestemmingsreserve kapitaallasten niet aangepast. Een eenmalig nadeel in 2024 en 2025 van € 125.000.
Budgetmutatie bezwaar- en beroepschriften WOZ 140.000 N
Op het budget van de wet WOZ (Wet Waardering Onroerende Zaken) verwachten wij in 2024 een nadeel van € 140.000. Het gaat om werkzaamheden vanwege het grote aantal beroepszaken WOZ (ruim 50), vervolgwerkzaamheden naar aanleiding van het hoge aantal bezwaarschriften in 2023 en extra handelingen c.q. controlewerkzaamheden van de in dit jaar ingekomen bezwaren. We zijn genoodzaakt tot extra ondersteuning in de vorm van inhuur. Ook verwachten wij ondanks de gewijzigde proceskostenvergoeding meer (verplichte) kosten te moeten betalen. De bezwaren zien we met name bij de no-cure-no-pay bedrijven die namens belastingplichtigen bezwaren indienen en hier een winstmodel van maken.
Budgetmutatie bijzondere bijstand en vroegsignalering 112.000 N
Het kabinet stelt in totaal € 200 miljoen voor de jaren 2022 tot en met 2024 beschikbaar om een stapeling van sociale en maatschappelijke problemen als gevolg van de hoge inflatie te voorkomen. Van dit bedrag is er in 2023 in totaal € 50 miljoen via het gemeentefonds aan gemeenten beschikbaar gesteld (meicirculaire 2023). Voor 2024 is ook in totaal € 50 miljoen via het gemeentefonds aan gemeenten beschikbaar gesteld (Septembercirculaire 2023/cluster Participatie). De extra middelen (incidenteel voor 2024: € 112.000) zijn toegevoegd aan het budget 'minimabeleid'. Per saldo budgettair neutraal in combinatie met de algemene uitkering.
Budgetmutatie Integraal Huisvestingsplan (IHP) onderwijshuisvesting 101.000 N
In 2023 is incidenteel extra budget (€ 60.000) beschikbaar gesteld voor het actualiseren van het IHP (Integraal Huisvestingsplan onderwijs), waarvan € 12.000 is ingezet. Voor het proces t.b.v. het IHP is een basis gelegd die we in 2024 verder uitwerken om tot een nieuw IHP 2025-2050 te komen. Daarnaast is in 2023 voor het uit te voeren onderzoek en organiseren van bijeenkomsten naar verduurzaming van onze schoolgebouwen, een incidenteel budget van € 25.000 beschikbaar gesteld. Wegens onvoorziene omstandigheden is het onderzoek naar duurzaamheid niet gestart. Het proces om tot een nieuw IHP te komen strekt zich uit over meerdere jaren en vraagt extra aandacht in verband met de geplande woningbouw voor de komende jaren en de mogelijke consequenties voor onderwijshuisvesting in met name Zevenaar en Babberich. Het restant budget 2023 is niet toereikend. O.b.v. offertes is incidenteel voor 2024 een bedrag nodig van € 76.000 (inclusief het restant budget van 2023 ad. € 48.000) voor het IHP en € 25.000 voor het uit te voeren onderzoek naar verduurzaming. Per saldo een eenmalig nadeel in 2024 van € 101.000.
Budgetmutatie vervolgonderzoek 'Herinrichting sportpark Hengelder' 105.000 N
Het rapport n.a.v. het verkennend onderzoek 'Herinrichting sportpark Hengelder' biedt te weinig informatie om op basis daarvan een onderbouwd voorstel ter besluitvorming voor te leggen. Dit vraagt om verdere uitwerking in de vorm van een voorlopig ontwerp, voorlopige kostenraming en het in beeld brengen van juridische en financiële consequenties. Het in 2023 beschikbare gestelde budget is niet volledig ingezet en wordt als voordeel (€ 23.000) in het resultaat van de jaarrekening 2023 verwerkt. De kosten voor het vervolgonderzoek bedragen € 105.000 (excl. btw.).
Budgetmutatie zorgkosten Wmo en jeugd 3.544.000 N
Regionaal is een onderzoek gedaan om te komen tot reële kostprijzen voor zorgproducten (Wmo en jeugd). Dit heeft geleid tot forse structurele tariefstijgingen. Ditzelfde beeld laten ook de landelijk ingekochte zorgproducten zien. Ook de effecten van deze prijsstijging zijn in deze begrotingswijziging meegenomen. Omdat de meeste tarieven wijzigen per 1-4-2024 is het effect voor 2024 € 3.544.000 en vanaf 2025 € 4.725.000.
Dorpendeal Lathum later 225.000 V
Voor het project Lathum later is voor de fase van onderzoek en voorbereiding een bedrag beschikbaar van € 800.000 (waarvan € 400.000 subsidie van de provincie Gelderland). Op basis van de uitkomsten van de fase van onderzoek en voorbereiding zal uit de te nemen stappen moeten blijken of tot een uitvoerbaar plan kan worden gekomen en/of welke aanvullende middelen hiervoor noodzakelijk zijn. Uit de voorbereiding blijkt dat de kosten voor deze fase aanzienlijk lager zullen uitvallen. Een eenmalig voordeel in 2024 van € 225.000.
Eerder beschikbaar gesteld budget integraal groenbestek Zevenaar noord-midden-zuid 113.000 N
Bij de aanbesteding van de drie integrale onderhoudsbestekken in 2023 is per abuis de aanneemsom over 2 jaren gelijk verdeeld over 2023 en 2024 terwijl de looptijd in 2023 37 weken was in plaats van 52 weken. Op basis van de aanneemsom van de drie integrale onderhoudsbestekken is in 2024 (op basis van 52 weken) € 113.000.
Eerder beschikbaar gesteld budget organisatieontwikkeling 490.000 N
In de meerjarenbegroting 2023-2026 heeft u voor het jaar 2023 een budget van € 500.000 beschikbaar gesteld voor de gehele organisatieontwikkeling. Daar bovenop is door de provincie Gelderland een subsidie Vitaal Bestuur beschikbaar gesteld van € 120.000. Dit brengt het totale budget op € 620.000. In 2023 zijn kosten gemaakt ter voorbereiding van de organisatieontwikkeling. Dit zijn onder meer de kosten van een organisatieadviesbureau. Op 8 november 2023 heeft u een akkoord gegeven voor de verdere doorontwikkeling. Vanaf dat moment zijn wij gestart met het werving- en selectietraject voor de domeinmanagers en deze is inmiddels afgerond. Een bedrag van € 490.000 is nog niet besteed en is bedoeld voor de verdere doorontwikkeling. In 2024 vragen we dit budget opnieuw aan.
Eerder beschikbaar gesteld budget rechtmatigheidsverantwoording 100.000 N
Vanaf het verslagjaar 2023 zijn gemeenten voor de eerste keer verantwoordelijk voor het opstellen van de rechtmatigheidsverantwoording. Doordat het wetgevingstraject onduidelijk was tot eind 2023 en wij de meeste voorbereidende werkzaamheden zelf hebben kunnen uitvoeren is dit budget in 2023 niet nodig geweest. In 2024 stellen wij de eerste verantwoording op en hebben wij de eerste inzichten in de benodigde verbeteringen. In 2024 zetten wij de nog niet bestede middelen in om met de ervaringen en aanbevelingen versneld aan de slag te kunnen.
3. Nieuw beleid
Lokale teams in het kader van de hervormingsagenda 120.000 N
In de hervormingsagenda Jeugd staan belangrijke punten voor lokale teams. Een van deze punten is dat zo'n team verschillende soorten basishulp moet bieden, zowel lichte als intensievere hulp, voor korte en lange periodes. Om alvast vooruitgang te boeken volgens deze agenda, willen we in 2024 al acties uitvoeren die snel voordelen opleveren. Hiervoor vragen wij middelen om dit jaar een gezinscoach en een gedragswetenschapper in te huren.